آقطی سیاه از زمان های قدیم جزء گیاهان دارویی به شمار می رفته و از آن برای مداوای برخی بیماری ها استفاده می شده است. گل ها، میوه های کاملا رسیده، پوست و برگ های این گیاه در تعدادی از فارماکوپه ها به عنوان دارو معرفی و خواص آنها نیز بیان گردیده است. مواد موثره قسمت های مختلف آقطی سیاه، آرام بخش، مدر، معرق و تقویت کننده عضلات قلب است. برای مداوای سرما خوردگی و برخی ناراحتی های مجاری تنفسی استفاده می شود. از میوه های تازه این گیاه نوعی مربا و مارمالاد تهیه می گردد که تاثیر دارویی دارد. مواد موثره گل ها کم و بیش ملین است و از آن به عنوان ماده ای مسهل استفاده می شود.
گیاهشناسی
آقطی سیاه گیاهی چند ساله، درختچه ای، به ارتفاع 3 تا 6 متر و متعلق به تیره آقطی می باشد. آقطی سیاه معمولا در مناطق سایه، مرطوب و اطراف جنگل ها می روید. ساقه جوان و یک ساله این گیاه سبز رنگ است ولی با گدشت سن گیاه، پوست ساقه به رنگ قهوه ای روشن یا خاکستری تبدیل می شود. در سطح پوست، منافذی (عدسک هایی) به رنگ سفید و نسبتا نرم مشاهده می شود.
برگ ها مرکب بوده و از 5 تا 7 برگچه (معمولا تعداد برگچه ها فرد است) تشکیل شده اند. برگچه ها متقابل، به شکل بیضی و کشیده می باشند. طول برگ ها به 40 سانتی متر می رسد. برگ ها به رنگ سبز روشن و کم و بیش براق هستند. گل ها در انتهای ساقه ها به شکل خوشه ای مسطح ظاهر می شوند. قطر این خوشه، بین 10 تا 25 سانتی متر است. گلها کم و بیش معطر و رنگ آنها زرد روشن است و پس از خشک شدن کمی تیره شده و بوی آن نیز کمی تغییر می یابد. گلدهی ، از اواخر اردیبهشت تا اواخر خرداد انجام می گیرد . میوه از نوع سته و به رنگ سیاه و براق است . داخل هر میوه ، 2 تا 3 عدد دانه وجود دارد که دارای پوشش محکم و سختی است . هر دانه 5 میلی متر ضخامت دارد . وزن هزار دانه ، 5/2 تا 5/3 گرم است .
مواد موثره گلها عبارتند از : اسانس ( به مقدار 1/0 تا 2/0 درصد ) ، گلیکوزید ( مانند سامبونیگرین ) ، فلاونوییدها ( به مقدار 2 تا 3% که شامل (روتین ) ، (کورستین ) و (سامبوسین) می باشد .
مواد موثره برگ ها عبارتند از ( مواد تلخ ) و ( گلیکوزید سامبونیگرین ) ، در حالی که میوه های کاملاً رسیده حاوی اسیدهای آلی ( مانند اسید استیک و اسید مالیک ) ، ویتامین های آ و ث ، مواد تلخ ، مواد قندی و مقادیر بسیار کمی اسانس می باشند.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
